Pierwsza pomoc przy ukąszeniu przez żmiję
Pierwsza pomoc przy ukąszeniu przez żmiję. Większość węży żyjących na terenie naszego kraju nie jest jadowita. Jedynym wyjątkiem jest prawnie chroniona żmija zygzakowata. Jej ukąszenia zdarzają się stosunkowo często wiosną i latem.
Żmija zygzakowata
Żmija zygzakowata (Vipera berus):
- jest średniej wielkości wężem,
- dorasta do 80 cm długości,
- ma płaską, trójkątną głowę, pokrytą drobnymi łuskami
- w górnej szczęce ma dwie pary długich, ruchomych zębów połączonych z gruczołami wytwarzającymi jad
- ubarwienie jest różne i zmienne osobniczo
- najczęściej gady te są srebrno-szare, brązowo-popielate, miedziano-brązowe lub całkowicie czarne
- cechą charakterystyczną jest znajdujący się na grzbiecie ciemno-brązowy zygzak.
Gad ten występuje na obszarze całego kraju. Najczęstszym siedliskiem są leśne polany i przecinki, nasłonecznione łąki i górskie stoki.
Żmija nie jest gatunkiem agresywnym, niesprowokowana nie atakuje pierwsza. Do ukąszenia dochodzi najczęściej wskutek przypadkowego nadepnięcia lub nieostrożnego węszenia w zaroślach. Żmije są groźne w ciepłych porach roku, gdyż zimą zapadają w sen zimowy.
Po wybudzeniu z zimowej hibernacji żmije mają zgromadzona dużą ilość jadu w gruczołach ślinowych, dlatego ukąszenia wiosenne są najgroźniejsze.
Pierwsza pomoc przy ukąszeniach przez żmiję
W jadzie żmii znajdują się substancje o charakterze toksycznym np.:
- neurotoksyna porażająca układ nerwowy
- hialuronidaza przyspieszająca przedostawanie się jadu do tkanek
- hemolizyna uszkadzająca śródbłonek naczyń krwionośnych i krwinki czerwone
Są to substancje o charakterze enzymów, których działanie powoduje agregację krwinek, zaburzenia w krzepnięciu krwi oraz zatykanie drobnych naczyń.
Jad żmii może powodować także zaburzenia o charakterze ogólnym np. wstrząs anafilaktyczny lub uszkodzenie mięśnia sercowego. Do zatrucia jadem żmii może dojść nie tylko w wyniku pokąsania, ale też w następstwie wniknięcia jadu przez uszkodzoną skórę czy błony śluzowe.
Pierwsza pomoc przy ukąszeniu przez żmiję. Każdy przypadek pokąsania zwierzęcia przez żmiję jest indywidualny i osobniczo zmienny.
Zatrucie jadem żmij
Ciężkość zatrucia zależy od wielu czynników, takich jak:
- wielkość zwierzęcia i jego waga,
- wiek i choroby współistniejące,
- miejsce ukąszenia (najgroźniejsze są ukąszenia w okolicy głowy),
- wielkość żmii,
- stopień wypełnienia jadem jej gruczołów jadowych,
- rozpoznanie ukąszenia przez właściciela zwierzęcia,
- szybkość udzielenia pomocy.
Jad żmii wchłania się przez drogę limfatyczną i żylną. Pierwsza pomoc przy ukąszeniu przez żmiję
Miejsce ukąszenia to widoczne dwa czerwone punkty oddalone od siebie o 5-10 mm.
Objawy ukąszenia przez żmiję zygzakowatą
OBJAWY MIEJSCOWE:
W miejscu ukąszenia można zaobserwować następujące zmiany:
- bolesność
- obrzęk
- zaczerwienie lub zasinienie miejsca nakłucia przez zęby
- wybroczyny
- powiększenie okolicznych węzłów chłonnych
Objawy miejscowe znikają najczęściej po 8-10 dniach.
OBJAWY OGÓLNE:
Niekiedy objawom miejscowym mogą towarzyszyć objawy ogólne. Gdy gruczoły jadowe były dobrze wypełnione jadem i do rany przedostało się dużo toksycznej substancji, częściej dochodzi o uogólnienia objawów. Ukąszony pies lub kot staje się wówczas niespokojny i pobudzony. Pierwsza pomoc przy ukąszeniu przez żmiję.
Mogą pojawić się następujące objawy:
- wymioty
- biegunka
- krwawienia z błon śluzowych
- zaburzenia krążenia
- zaburzenia równowagi
- duszność i problemy z oddychaniem
- utrata przytomności
- śmierć.
UWAGA: W połowie przypadków ukąszenia żmij nie wywołują żadnych objawów. Co trzeba mieć w domowej apteczce dla zwierząt?
Pierwsza pomoc przy ukąszeniu przez żmiję
Postępowanie w przypadku ukąszenia przez żmiję:
- Kontroluj zachowanie psa – ukąszenia węży są niezwykle bolesne i zwierzę w szoku może uciec.
- Jeżeli ukąszenie jest na kończynie możesz nałożyć płaską opaskę uciskową powyżej miejsca ukąszenia, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się toksyn po organizmie. Co 30 minut należy poluzować opaskę uciskową na około 30 sekund.
- Zwróć uwagę zachowanie zwierzęcia i uspokajaj je. Podniecenie, bieganie i gwałtowne ruchy przyspieszają wchłanianie trucizny przez organizm.
- Udaj się do lekarza weterynarii, który zadecyduje o podaniu zwierzęciu surowicy przeciwko jadowi węży lub wdroży leczenie objawowe.
Zapamiętaj
Pierwsza pomoc przy ukąszeniu przez żmiję. Pokąsanie przez żmiję może być niebezpieczne dla zwierzęcia, dlatego ważne jest szybkie i skuteczne działanie. Poniżej przedstawiono kluczowe kroki, które należy podjąć w takiej sytuacji:
- Zachowaj spokój i uspokój zwierzę. Panika może pogorszyć stan zwierzęcia. Zachowanie spokoju pomaga w obniżeniu ciśnienia krwi i spowolnieniu rozprzestrzeniania się toksyn.
- Ogranicz ruch zwierzęcia. Im mniej się porusza, tym wolniej jad będzie rozprzestrzeniał się w organizmie.
- Unieś ukąszoną kończynę. Jeśli to możliwe, unieś ukąszoną kończynę powyżej poziomu serca, aby spowolnić przepływ krwi.
- Nie stosuj opasek uciskowych ani nie ssij rany. Może to prowadzić do poważniejszych obrażeń. Zamiast tego delikatnie oczyść ranę wodą i przykryj ją sterylnym opatrunkiem.
- Obserwuj objawy zatrucia. Monitoruj zwierzę pod kątem objawów takich jak obrzęk, ból, trudności w oddychaniu, wymioty, czy osłabienie.
- Jak najszybciej skontaktuj się z weterynarzem. Profesjonalna pomoc może być niezbędna. Opisz sytuację i objawy, aby weterynarz mógł przygotować się do interwencji.
- Transport do kliniki weterynaryjnej. Jeśli to możliwe, przewieź zwierzę do najbliższej kliniki weterynaryjnej. Zapewnij mu komfort podczas transportu i ogranicz jego ruch.
Podjęcie powyższych kroków może znacząco zwiększyć szanse na szybkie i skuteczne leczenie. Pamiętaj, że w przypadku pokąsania przez żmiję, czas jest kluczowy – im szybciej zwierzę otrzyma pomoc medyczną, tym większe są jego szanse na pełne wyzdrowienie.