zatrucie-amitraza-u-zwierzat

ZATRUCIE AMITRAZĄ U ZWIERZĄT

ZATRUCIE AMITRAZĄ U ZWIERZĄT


Zatrucie amitrazą u psów i kotów może mieć bardzo poważne konsekwencje zdrowotne. 

Amitraza to substancja chemiczna (akarycyd formamidynowy) używana miejscowo w celu zwalczania infestacji kleszczami, roztoczami i wszami. Stosowana jest w obrożach przeciw kleszczowych (np. Preventic), preparatach owadobójczych (np. TakTic) oraz w pszczelarskich produktach do zwalczania warozzy (np. Apivar). Częstość stosowania tych środków sprzyja występowania zatruć zwłaszcza u psów, a sporadycznie u kotów.

PATOFIZJOLOGIA ZATRUCIA AMITRAZĄ U ZWIERZĄT

  • Procesem chorobowym objęty jest układ nerwowy, wydzielania wewnętrznego oraz pokarmowy.
  • Objawy kliniczne związane są głównie z działaniem alfa2-agonistycznym.
  • Po doustnym przyjęciu dużej dawki u psów – najwyższe stężenie w osoczu występuje po około 6 godzinach, okres półtrwania eliminacji wynosi 24 godziny, metabolity wydalane są z moczem.
  • Spożycie nasączonej amitrazą obroży powoduje ciągłe zatrucie, aż do momentu wydalenia fragmentów obroży z kałem.
  • Zatrucie – na ogół zdarza się po spożyciu impregnowanych obroży oraz gdy zastosuje się naskórnie nieprawidłowo rozcieńczony roztwór oraz gdy roztwór jest przyjęty doustnie.
  • Zatrucie amitrazą u zwierząt: częściej występuje u psów (szczególnie wrażliwe rasy toy oraz zwierzęta w starszym wieku), rzadko zgłaszane zatrucia u kotów i innych gatunków.

OBJAWY ZATRUCIA AMITRAZĄ U ZWIERZĄT

  • różny stopień depresji (od łagodnej do ciężkiej)
  • osłabienie
  • ataksja (niezborność ruchowa)
  • zaleganie
  •  zwolnienie akcji serca (bradykardia)
  • obniżenie temperatury (hipotermia)
  • wymioty
  • biegunka
  • wielomocz
  • ból brzucha
  • śmierć

PRZYCZYNY ZATRUCIA AMITRAZĄ U ZWIERZĄT

  • Spożycie impregnowanej obroży lub jej części.
  • Nieprawidłowe zastosowanie miejscowego amitrazy (zbyt duże stężenie).
  • Spożycie nierozcieńczonego roztworu.
  • Po zastosowaniu prawidłowo rozcieńczonego i zaaplikowanego roztworu – zatrucie zdarza się rzadziej.
  • Zwierzęta starsze, rasy toy oraz zwierzęta starsze i wycieńczone – mogą być bardziej wrażliwe.

ROZPOZNANIE ZATRUCIA AMITARZĄ U ZWIERZĄT

Prawidłowe rozpoznanie zależy od objawów klinicznych, informacji uzyskanych z wywiadu o narażeniu oraz eliminacji innych czynników.

W rozpoznaniu różnicowym bierzemy pod uwagę:

  • zatrucie lekami takimi jak: marihuana, opioidy, barbiturany, benzodiazepiny, fenotiazyny, leki przeciw nadciśnieniu, leki zwiotczające mięśnie szkieletowe, narkotyki
  • przedawkowanie środków przeciw pasożytniczych takich jak: iwermektyna, awermektyna, milbemycyna, zwłaszcza u wrażliwych ras
  • spożycie alkoholi: etanolu, glikolu etylenowego (płyn przeciw zamarzaniu), metanol (płyn do spryskiwaczy), alkohol izopropylowy (spirytus skażony)
  • paraliż kleszczowy, botulizm, uraz głowy, cukrzyca, nadczynność kory nadnerczy, niedoczynność tarczycy, ciężka niedokrwistość, niewydolność serca oraz wstrząs anafilaktyczny
zatrucie-amitraza-u-zwierzat

BADANIA LABORATORYJNE I DODATKOWE

Zatrucie amitrazą u zwierząt powoduje:

  • hiperglikemię – często
  • wzrost aktywności enzymów wątrobowych – rzadko
  • RTG jamy brzusznej może uwidocznić zapięcie obroży w przewodzie pokarmowym
  • zmiany anatomopatologiczne (sekcyjnie): przy długotrwałym narażeniu na wysoką dawkę – zwiększona masa wątroby, rozrost warstwy rdzennej kory nadnerczy.

LECZENIE ZWIERZĄT ZATRUTYCH AMITRAZĄ

  • ciężkie przypadki zatrucia wymagają leczenia stacjonarnego
  • czasami występująca lekka sedacja (po prawidłowo zastosowanych roztworach) – zwykle przemija sama i nie wymaga leczenia
  • lekkie objawy po zastosowaniu miejscowym amitrazy – miejsce zastosowania należy przemyć wodą z płynem do mycia naczyń oraz spłukać dużą ilością wody; należy rozpocząć nieswoistą terapię wspomagającą (płyny dożylne, utrzymanie prawidłowej temperatury ciała i wspomaganie odżywiania); należy monitorować stan zwierzęcia przez 1-2 dni aż do zauważenia poprawy
  • po spożyciu obroży – jak najszybciej usunąć endoskopem fragmenty obroży z żołądka

LECZENIE FARMAKOLOGICZNE ZATRUCIA AMITAZĄ

LEKI Z WYBORU

Spożycie obroży – zwierzę nie wykazuje objawów klinicznych:

  • EMETYKI (leki wymiotne) – 3% roztwór wody utlenionej (2,2 ml/kg m.c doustnie maksymalnie 45 ml, po nakarmieniu wilgotną karmą); nie zaleca się apomorfiny i ksylazyny
  • WĘGIEL AKTYWOWANY – (2 g/kg m.c. doustnie)

Zauważalna depresja – po zatruciu amitrazą

Należy odwrócić farmakologicznie efekty alfa2-adrenergiczne poprzez podanie:

  • JOHIMBINY – 0,11 mg/kg m.c. dożylnie w powolnym podaniu; znosi depresję i bradykardię w ciągu kilku minut
  • CHLOROWODOREKU ARIPAMEZOLU (ANTISEDAN) – 0,05 mg/kg m.c. domięśniowo, znosi objawy zatrucia w ciągu 10 minut; jeżeli zajdzie taka potrzeba podanie należy powtórzyć; jest alternatywą w przypadku braku johimbiny

Pacjent może wymagać powtórzonego podawania w/w leków co 4-8 godzin, ponieważ okres półtrwania tych leków u psów jest krótki, a okres półtrwania amitrazy jest znacznie dłuższy.

Johimbina i atipamezol są lekami pobudzającymi OUN – nadmierna podaż może skutkować niepokojem, pobudzeniem i rzadko napadem drgawek.

DALSZE POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU ZATRUCIA AMITRAZĄ U ZWIERZĄT

  • Należy kontrolować: temperaturę ciała, ciśnienie krwi, stężenie glukozy w osoczu i częstość pracy serca.
  • Obserwacja, czy nie nastąpi nawrót objawów klinicznych, powinna trwać minimum 24-72 godzin.
  • Zatrucie po wyleczeniu nie pozostawia długotrwałych, niekorzystnych skutków.
  • Zwierzęta bardziej wrażliwe (starsze lub wyniszczone) wymagają dłuższej rekonwalescencji.

Skomentuj

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Scroll to Top
Skip to content