Kastracja zwierząt 7 argumentów za i przeciw
Spis treści
Kastracja zwierząt 7 argumentów za i przeciw. W kontekście planowanych zmian w polskim prawie dotyczącym ochrony zwierząt coraz częściej pojawia się temat obowiązkowej kastracji psów i kotów.
Zwolennicy tego rozwiązania podkreślają, że jest to najskuteczniejszy sposób na ograniczenie populacji bezdomnych zwierząt. Jednak czy kastracja, jako zabieg chirurgiczny, zawsze służy zdrowiu zwierzęcia? Czy narzucanie jej wszystkim psom i kotom, niezależnie od ich wieku, rasy czy stanu zdrowia, jest rzeczywiście dobrym rozwiązaniem?
Kastracja a sterylizacja – jaka jest różnica?
Zanim przejdziemy do omawiania skutków kastracji, warto wyjaśnić pewne pojęcia. Często używane zamiennie określenia „kastracja” i „sterylizacja” w rzeczywistości oznaczają różne procedury.
- Sterylizacja – zabieg powodujący bezpłodność, ale bez usuwania gonad. W przypadku zwierząt domowych jest to rzadko stosowana metoda.
- Kastracja – chirurgiczne usunięcie jąder u samców i jajników (czasem także macicy) u samic. To ten zabieg wykonuje się standardowo u psów i kotów.
W przypadku zwierząt domowych właściwym określeniem jest kastracja, dlatego będziemy go używać w dalszej części artykułu.
Jak kastracja wpływa na zdrowie zwierząt?
Przez lata kastracja była zalecana jako standardowy zabieg weterynaryjny – nie tylko w celu kontroli populacji, ale także jako sposób na zmniejszenie ryzyka niektórych chorób, w tym nowotworów układu rozrodczego.
Jednak w ostatnich latach badania naukowe zaczęły podważać jednoznacznie pozytywny obraz kastracji, wskazując na jej potencjalne skutki uboczne.
Zmniejszenie ryzyka chorób układu rozrodczego
Kastracja eliminuje ryzyko ropomacicza u suk oraz nowotworu jąder u samców. Wykonana przed pierwszą cieczką znacząco obniża prawdopodobieństwo wystąpienia nowotworów sutka.
Wzrost ryzyka otyłości
Zwierzęta po kastracji mają skłonność do tycia. Hormony płciowe odgrywają kluczową rolę w regulacji metabolizmu, dlatego ich usunięcie sprawia, że organizm spala mniej kalorii. To może prowadzić do otyłości, a w konsekwencji do cukrzycy, chorób serca i problemów ze stawami.
Nietrzymanie moczu i problemy z układem moczowym
Kastracja może prowadzić do nietrzymania moczu, szczególnie u dużych suk. To poważny problem, który nie tylko obniża komfort życia psa, ale także praktycznie przekreśla jego szanse na adopcję, jeśli jest to zwierzę bezdomne.
Szacuje się, że od 5 do 20 procent wykastrowanych samic cierpi na nietrzymanie moczu. Im większy pies, tym większe prawdopodobieństwo wystąpienia nietrzymania moczu. W przypadku suczek ważących 25 kg lub więcej częstość występowania nietrzymania moczu wynosi od 12 do 31 procent.
U wykastrowanych suk, istnieje również zwiększone ryzyko wystąpienia infekcji układu moczowego, ponieważ nietrzymanie moczu oznacza, że pęcherz nie jest całkowicie zamknięty, co umożliwia przedostanie się bakterii, rozwijając infekcję. Natomiast u suczek, które nie są wysterylizowane, rzadko występuje nietrzymanie moczu, a jedynie około 1 procent zgłasza nietrzymanie moczu.
Problemy ortopedyczne
Wczesna kastracja wpływa na rozwój kości i stawów, szczególnie u dużych ras psów (powyżej 30 kg). Opóźnia zamknięcie nasad kostnych, co skutkuje nieproporcjonalnym wzrostem kończyn i zwiększa ryzyko chorób układu ruchu.
Dobrze udokumentowano, że kastracja i sterylizacja przed osiągnięciem dojrzałości kostnej (zanim płytki wzrostu się zamkną) opóźni zamknięcie płytek wzrostu, co doprowadzi do nieproporcjonalnie długich kończyn. Zmienia to obciążenie stawów, co zwiększa ryzyko chorób ortopedycznych, takich jak zerwanie więzadła krzyżowego przedniego i dysplazja stawu biodrowego.
Ryzyko to jest najbardziej drastyczne u psów dużych i olbrzymich ras (waga dorosłego osobnika powyżej 30 funtów), biorąc pod uwagę, że są one już bardziej narażone na choroby ortopedyczne, a ich płytki wzrostu zamykają się w późniejszym wieku niż u mniejszych psów.
Z tego powodu zaleca się, aby w przypadku psów dużych i olbrzymich ras poczekać z kastracją do momentu osiągnięcia dojrzałości kostnej (zwykle w wieku 16–24 miesięcy).
Zwiększone ryzyko niektórych nowotworów
Chociaż kastracja zmniejsza ryzyko raka jąder i ropomacicza, to może zwiększać ryzyko innych nowotworów, takich jak:
- kostniakomięsak (nowotwór kości) – 3-4 razy częstszy u kastrowanych rottweilerów,
- chłoniak,
- nowotwory komórek tucznych,
- naczyniakomięsak krwionośny.
Badanie rottweilerów wykazało, że w przypadku kastracji przed ukończeniem 1 roku życia samice miały prawie 3-krotnie większe ryzyko zachorowania na kostniakomięsaka, a samce prawie 4-krotnie większe ryzyko. U wykastrowanych samców ryzyko zachorowania na raka prostaty jest również około 4-krotnie większe.
Badania wykazały również, że wykonana w dowolnym wieku kastracja samic golden retrieverów, zwiększa ryzyko wystąpienia jednego lub więcej nowotworów z 5 do nawet 15 procent.
Czy obowiązkowa kastracja to dobre rozwiązanie?
Nie ma wątpliwości, że kastracja jest skutecznym sposobem na ograniczenie populacji bezdomnych zwierząt, ale traktowanie jej jako procedury obowiązkowej dla wszystkich psów i kotów nie uwzględnia ich indywidualnych potrzeb zdrowotnych.
Przymusowa kastracja wprowadzona ustawowo wiąże się z kilkoma problemami:
- Ignoruje rasowe predyspozycje do chorób – niektóre rasy są bardziej narażone na negatywne skutki kastracji.
- Uniemożliwia indywidualne podejście do zdrowia zwierzęcia – kastracja powinna być decyzją podejmowaną w porozumieniu z lekarzem weterynarii, a nie narzuconą przez prawo.
- Może prowadzić do zmniejszenia adopcji – nietrzymanie moczu czy problemy ortopedyczne sprawiają, że niektóre zwierzęta nie znajdą domów.
Aspekty etyczne obowiązkowej kastracji
Wprowadzenie obowiązkowej kastracji rodzi też wątpliwości etyczne. To lekarz weterynarii będzie decydować, czy zwierzę nadaje się do kastracji, a jednocześnie czerpać z tego zyski, co stwarza potencjalny konflikt interesów.
W krajach, które zrezygnowały z kastracji rutynowej, podkreśla się, że lekarz weterynarii powinien kierować się dobrem pacjenta, a nie zyskami z zabiegu.
Jak inne kraje podchodzą do zabiegu kastracji?
W wielu krajach, zwłaszcza w Niemczech i Skandynawii, odchodzi się od rutynowej kastracji zwierząt domowych.
- Niemcy: w Niemczech obowiązuje ustawa o ochronie zwierząt (Tierschutzgesetz), która zabrania przeprowadzania kastracji bez wyraźnych wskazań zdrowotnych lub behawioralnych. Właściciele zwierząt są zobowiązani do kontroli ich rozmnażania w inny sposób, np. poprzez odpowiednie zabezpieczenie posesji.
- Skandynawia: podobne przepisy funkcjonują w Szwecji, Norwegii i Danii. Kastracja bez uzasadnienia weterynaryjnego nie jest zalecana, a w niektórych przypadkach wręcz zakazana. Właściciele muszą wykazać, że kastracja jest konieczna dla dobra zwierzęcia, np. w przypadku agresji lub problemów zdrowotnych.
Kastracja zwierząt 7 argumentów za i przeciw
Kastracja powinna być rozsądną decyzją, podejmowaną w trosce o zdrowie zwierzęcia, a nie narzucaną przez ustawodawcę. W wielu krajach europejskich już odchodzi się od jej rutynowego stosowania, dając właścicielom możliwość wyboru. Obowiązkowa kastracja może przynieść więcej szkód niż korzyści, zwłaszcza jeśli nie uwzględni się indywidualnych cech zwierząt i ras.
- Czy kastracja zawsze jest zła? – Nie, w wielu przypadkach ma swoje zalety.
- Czy powinna być obowiązkowa dla wszystkich zwierząt? – Zdecydowanie nie.
Dobro zwierząt powinno być zawsze ważniejsze niż uproszczone rozwiązania prawne.
Zapoznaj się z zastrzeżeniem dotyczącym treści. Zapraszamy na naszą stronę: Poradnik Weterynaryjny z informacjami na temat zdrowia psów i kotów. Zapisując się na nasz biuletyn otrzymasz przydatne porady prosto do skrzynki mailowej.
Wesprzyj nasze działania wpłacając darowiznę lub przekaż 1,5% podatku.
Dziękujemy!