Agresja u psów w stosunku do domowników
Agresja u psów w stosunku do domowników może stanowić element prawidłowych zachowań psów, ale na jej nasilenie wpływa środowisko, wychowanie i genetyka.
Pojawia się w sytuacjach, w których ludzie zbliżają się do psa lub należących do niego przedmiotów. Nazywana jest także agresją z dominacji, agresją wywołana pozycją społeczną, agresją ze współzawodnictwa lub konfliktu.
Objawia się:
- warczeniem
- unoszeniem warg
- szczekaniem
- podgryzaniem
- skakaniem
- gryzieniem.
Agresja u psów w stosunku do domowników - Przyczyny
Tradycyjnie traktowana jest jako normalne zachowanie psów skierowane przeciwko człowiekowi. Może jednak mieć charakter nieprzewidywalny i być działaniem impulsywnym o poważnych konsekwencjach zdrowotnych dla ludzi.
Istnieją uwarunkowania rasowe, a analizy rodowodów wykazują, że może częściej występować u spokrewnionych ze sobą psów. Model dziedziczenia jest nieznany.
Predyspozycje do agresji związane z rasą, płcią i wiekiem
- SPANIELE (angielski springer spaniel, cocker spaniel)
- TERIERY
- LHASA APSO
- ROTTWEILER
- może występować też u innych ras i mieszańców
Częściej przejawiana przez osobniki męskie (kastracja nie ma wpływu) niż przez osobniki żeńskie.
Agresja psów w stosunku do domowników - objawy
Należy przeprowadzić dokładny wywiad, aby ustalić rozpoznanie, ocenić zagrożenie, jakie stanowi pies dla właścicieli i otoczenia. Właściciele mogą nie rozpoznawać lub nie przejmować się mniej wyraźnymi objawami agresji, takimi jak:
- wpatrywanie się
- warczenie
- obnażanie zębów
- podgryzanie,
Należy pamiętać, że nie wszystkie przejawy agresji skierowanej przeciwko właścicielom wynikają z chęci dominacji, ale czasami mają podłoże lękowe.
Opis zachowań agresywnych psów w stosunku do domowników
- Przejawy agresji u psów w stosunku do domowników występują zazwyczaj w okolicy legowiska, misek z jedzeniem, zabawek lub podczas kontaktów z psem (głaskanie, wyciąganie ręki) oraz sięgania po ulubione przedmioty psa. Mogą pojawić się także podczas kontaktów z ulubionymi członkami rodziny, Pies zachowuje się agresywnie w stosunku do domowników lub osób, z którymi łączy go ugruntowana więź. Zachowania agresywne mogą się pojawiać również w innych sytuacjach, ale nie ograniczają się jedynie np. do obrony terytorium, atakowania innych psów lub obcych ludzi. Przed rozpoczęciem leczenia powinno się ustalić czynniki wywołujące agresję, częstotliwość epizodów agresji oraz ich natężenie.
- Agresja może nie przejawiać się za każdym razem w takiej samej sytuacji i może mieć różne natężenie względem poszczególnych domowników.
- Zachowaniom agresywnym zazwyczaj towarzyszy sztywna postawa ciała, wpatrywanie się, uniesienie głowy, postawienie i skierowanie uszu do przodu oraz uniesienie ogona. Właściciele mogą te sytuacje opisywać jako połączenie tych postaw z postawami bardziej uległymi (ogon uniesiony, ale uszy położone, odwrócony wzrok), wskazującymi na element konfliktu, niepokoju lub lęku w motywacji psa.
Agresja u psów w stosunku do domowników
- Może stanowić element prawidłowych zachowań psów, ale na jej nasilenie wpływa środowisko, wychowanie i genetyka.
- Na przejawy agresji mogą mieć wpływ pierwotne procesy chorobowe, wczesne doświadczenia ( nauczenie się, że agresja pozwala na kontrolowanie sytuacji) oraz brak konsekwencji lub jasnych zasad w funkcjonowaniu domowników oraz podczas kontaktów psa z właścicielem.
- Rzadko stanowi przejaw problemów medycznych, ale zawsze należy wyeliminować pierwotne choroby, ponieważ ból i/lub choroba mogą wpływać na skłonność do przejawiania zachowań agresywnych.
- Brak konsekwencji lub niewłaściwe metody karcenia psa lub niekonsekwentne kontakty właściciela z psem mogą wpływać na rozwój zachowań konfliktowych i/lub agresywnych.
Badanie i rozpoznanie agresji u psów w stosunku do domowników
Zazwyczaj brak jest istotnych zmian.
- Problemy medyczne, zwłaszcza ból, mogą przyczyniać się do występowania zachowań agresywnych.
- BADANIE MORFOLOGICZNE/BIOCHEMICZNE KRWI, BADANIE MOCZU – zazwyczaj brak odchyleń. Jeśli stwierdza się nieprawidłowości najczęściej wskazują one na pierwotne zaburzenia metaboliczne lub endokrynologiczne.
- BADANIA OBRAZOWE – MR (rezonans magnetyczny) w razie podejrzenia chorób mózgu. Może być przydatny w różnicowaniu przyczyn bólu.
Postępowanie w przypadku Agresji u psów w stosunku do domowników
Leczenie ambulatoryjne polega na modyfikacji zachowań i ewentualnym wprowadzeniu terapii farmakologicznej.
Należy wprowadzić i zachować odpowiednią ilość wysiłku fizycznego, który pozwoli zmniejszyć częstotliwość zachowań agresywnych.
Dieta uboga w białko i bogata w tryptofan może pomagać w zmniejszeniu agresywności, ale mało prawdopodobne jest, aby miała istotny wpływ w przypadku braku modyfikacji zachowań.
Modyfikacja zachowań
- Należy unikać sytuacji, które wywołują agresję. Nie pozwala się psu wchodzić na meble. Nie daje się mu smakołyków oraz preferowanych przez niego zabawek (np. niewyprawionej skóry). Należy schować zabawki i uczulić właściciela, że to on wyznacza czas przeznaczony na zabawę i aktywność. Ogranicza się kontakt fizyczny z psem, także głaskanie. Nie wolno fizycznie karać i karcić psa.
- Pies powinien przyzwyczaić się do chodzenia w obroży uzdowej i kagańcu. Zawsze, gdy pies kontaktuje się z ludźmi, powinien mieć założoną obrożę uzdową i lekką smycz długości 1,5 m. Używa się długiej smyczy, aby odciągnąć psa w sytuacji mogącej wywołać agresję. NIE CHWYTA SIĘ PSA BEZPOŚREDNIO!
- Modyfikacja zachowań – za pomocą metod nieprowadzących do konfrontacji zmusza się psa do uznania i wzmocnienia pozycji właściciela jako osobnika alfa. Należy używać metod treningowych opartych na nagradzaniu i podporządkowaniu, aby nauczyć psa wypełniania poleceń ludzi bez wchodzenia z nimi w konflikt.
- Kontrola uczuć – uczy się psa wypełniania poleceń zanim otrzyma od ludzi rzecz, której pragnie. Przykładowo, pies musi usiąść albo się położyć przed otrzymaniem posiłku, zanim zostanie pogłaskany lub wyjdzie na spacer. Przez pierwsze 22-3 tygodnie właściciele powinni poświęcać psu uwagę tylko w krótkich, ściśle uporządkowanych okresach (komenda-reakcja-nagroda). W pozostałym czasie powinni ignorować zachowanie psa, zwłaszcza wówczas, gdy szuka sposobu na zwrócenie uwagi. Właściciel inicjuje kontakt z psem poprzez wydanie komendy oraz kończy interakcję zanim zrobi to pies.
- Przeciwstawne komendy – stosowanie pozytywnego wzmocnienia (pokarm, zabawki, zabawa, głaskanie) do nauczenia psa zachowań przeciwstawnych do tych, które w przeszłości kończyły się atakami agresji. Przykładowo uczy się psa komendy „zejdź”, aby zszedł z mebli oraz „zostaw”, aby porzucił trzymaną zabawkę.
Leczenie farmakologiczne powinno łączyć się z modyfikacją zachowań zwierzęcia.
Możliwe jest leczenie chirurgiczne:
- kastracja samców
- osobniki żeńskie przejawiające cechy agresji z dominacji przed ukończeniem 6 miesiąca życia mogą stać się mniej agresywne po osiągnięciu dojrzałości, jeśli nie zostaną wykastrowane.